مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان اردبیل انعکاس اخبار و اطلاعیههای بخش کشاورزی شهرستان اردبیل
| ||
سال يکهزار و چهارصدو چهار
|
خصوصيات گياهی: چاودار گیاهی است بسیار [[خودعقیم]] و بنابراین [[دگرگشن]]. اغلب چاودارهای زراعی [[دیپلوئید]] هستند ۲چاودار یا گندم سیاه (به انگلیسی: Secale) با نام علمی «Secalemontanum»، گیاهی از خانواده گندمیان (Poaceae) است. بیشتر چاودارهای زراعی دیپلوئید بوده و انواع تتراپلوئید و دیپلوئید روزبلندشان نیز موجود میباشد. این گیاه دگرگشن بوده و مقاومترین غله نسبت به سرما است. در فرهنگ لغت دهخدا از این گیاه این گونه نام برده شدهاست: «چودار. چودر. ويبگ. گياهی هرزه که در غلهزار رويد و دانه آن چون گندمی لاغر و کشيده است. قسمی گندم وحشی. نوعی از حبوبات که در ميان گندم و جو پيدا آيد. و رجوع به چودار شود.»[۱] و نیز در لغت نامه دکتر معین اینگونه یاد شدهاست: «گياهی از نوع غلات كه ارتفاعش تا دو متر هم میرسد.خوشههای دراز و برگ های پهن دارد. بيشتر در زمينهای خشک و آهكی میرويد، دانههايش برای تهيه آرد و نان به كار میرود.»[۲] چاودار گیاهی است بسیار خودعقیم و بنابراین دگرگشن. اغلب چاودارهای زراعی دیپلوئید هستند ۲n=۱۴ و زراعت چاودارهای تتراپلوئید نیز در سطح محدودی در اروپا متداول است. چاودار زراعی یک گیاه یکساله دیپلوئید روزبلند میباشد. سنبله : دارای سنبله دراز مرکب از سنبلکهاست (بلندتر و باریکتر از گندم) و روی هر سنبله فرعی ۳ گل وجود دارد. ريشه سیستم ریشهای چاودار بسیار انبوه و گسترده تر از گندم میباشد و به همین جهت از آب بهتر استفاده میکند. ریشک ریشک دراز نازک برسی گرد و زبر است. ظاهر چاودار چاودار از نظر شکل مابین گندم و یولاف است.رنگ کدر خاک آلود دارد.فاقد پوسته (هال) می باشد. چاودار مقاومترین غله به سرماست و با شرایط آب و هوایی نامساعد و خاکهای فقیر غیرحاصلخیز و شنی سازگاری نشان میدهد. حرارت حداقل دما برای جوانه زنی چاودار ۳ تا ۵ درجه سانتیگراد است ازت آمونیاکی مطلوب ترین فرم ازت جهت چاودار است. چاودار گیاهی است بسیار [[خودعقیم]] و بنابراین [[دگرگشن]]. اغلب چاودارهای زراعی [[دیپلوئید]] هستند ;ظاهر چاودار: چاودار از نظر شکل مابین [[گندم]] و [[یولاف]] است.رنگ کدر خاک آلود دارد.فاقد پوسته (هال) می باشد== سازگاری: == چاودار مقاومترین [[غله]] به سرماست و با شرایط آب و هوایی نامساعد و خاکهای فقیر غیرحاصلخیز و شنی سازگاری نشان میدهد. ;حرارت:حداقل دما برای جوانه زنی چاودار ۳ تا ۵ درجه سانتیگراد است..<ref> جزوه غلات دکتر کرامت.== نيازهای غذایی: == [[ازت آمونیاکی]] مطلوب ترین فرم [[ابرای دیگر کاربردها غلات (ابهامزدایی) را ببینید. غَلات در واقع گونهای از خانواده گندمیان (گرامینه ها) هستند که گیاهان علفی تک لپهای بوده و دانههای ریز آنها، مصرف خوراکی دارد. غلات گیاهانی یک ساله هستند، یعنی چرخهٔ زندگی خود را در یک فصل زراعی به پایان میرسانند. گونههای سردسیری غلات (گندم، جو و چاودار) در فصل پاییز و اوایل بهار کشت شده و در اواسط تا اواخر تابستان هم برداشت میشوند. گونههای گرمسیری غلات (برنج، ذرت، ذرت خوشهای و ارزن) نیز با توجه به شرایط آب و هوایی در اواخر بهار یا اوایل تابستان کشت شده و اواخر تابستان یا اوایل پاییز هم برداشت میشوند. چاودار بعنوان یک گیاه پوششی: چاودار بعنوان یک غله انتخاب بسیار مناسبی از گیاهان پوششی زمستانه است بدلیل اینکه سریعا رشد نموده وسطح خاک را می پوشاند این امر موجب حفظ خاک میگردد دارای ریشه ای عمیق است که در زراعتهای یکساله از متراکم شدن وفشرده شدن خاک جلوگیری میکند . سیستم ریشه ای قوی و وسیع چاودار موجب جذب عناصر غذایی از اعماق پروفیل خاک میگردد ودر زراعتهای بدون شخم موجب کنترل علف هرز نیز میگردد . چاودار یکی از آسانترین گیاهان جهت رشد است . میزان بذر مصرفی در هر ایکر بین 200-60 پوند توصیه میگردد . (بستگی به این دارد که شما چقدر میخواهید). البته بر اساس نتایج تحقیقات بعمل آمده جهت کشت گیاهان پوششی در کارولینای شمالی و ویرجینیا مقدار بذر مصرفی90پوند در هر ایکر توصیه میگردد . عمق کاشت آن بین 5/1-1 اینچ است زمان کاشت آن در ویرجینیا دو هفته قبل و چهار هفته از اولین سرمای کشنده توصیه میگردد . چاودار مانند گندم به کودهای ازته بسیار خوب پاسخ میدهد چاودار براي بيماران قلبي مفيد است
فوايد نان چاودار ـ نقش مهم در رژيم هاي لاغري : برخلاف ساير غلات ، استفاده اندکي از نان چاودار باعث احساس سيري مي شود بدوناينکه شخص احساس سنگيني کند. ـ مفيد براي بيماران ديابتي : نان چاودار محرکتوليد انسولين مي باشد و از طرف ديگر استفاده از نان چاودار باعث مي شود قند خون بهکندي بالا رود که براي بيماران ديابتي بسيار حائز اهميت است. ـ استفاده از نانهاي چاودار باعث تسکين دردهاي مفصلي مي شود. ـ يکي ديگر از مزاياي نان چاوداراستفاده از خمير ترش مي باشد و به هيچ وجه از جوش شيرين در آن استفاده نميشود. ـ يکي ديگر از مزاياي نان چاودار استفاده از خمير ترش مي باشد و به هيچ وجهاز جوش شيرين در آن استفاده نمي شود چاودار: چاودار کلکسیون املاح: چاودار نوعی گیاه غله ای است که از سوریه، ارمنستان و ایرانمنشاء می گیرد. به گزارش ehow، این گیاه می تواند جایگزین ارزش مندی برای گندمباشد. این گیاه حاوی سدیم، پتاسیم، منگنز، کلسیم، منیزیم، آهن، روی، مس، کرم، فسفر،بور، ید، ویتامین های B و اسیدآمینه است. این عناصر روند هاضمه را طولانی تر میکنند و تاثیر ضدسرطانی دارند. خواص این گیاه نیز عبارتند از: ▪ منبع خوب فیبررژیمی، فسفر، منیزیم و ویتامین B۱است. ▪ دانه این گیاه انرژی زا، رونده، مسکن وآرام بخش است. ▪ مصرف این گیاه برای برطرف کردن گرگرفتگی به کار برده میشود. ▪ چاودار التهاب کولون را تسکین می دهد. ▪ برای رفع کرم های روده ای،چاودار را بجوشانید و مانند چای مصرف کنید. ▪ برای درمان یبوست، ناراحتی قلبی وبیماری های داخلی دیگر از جوانه این گیاه استفاده کنید. جوانه های سبز که چند سانتیمتر رشد کرده اند را ببرید، خوب بشویید و له کنید و با کمی عسل شیرین کنید و روزی ۲تا ۴ قاشق چای خوری ۳ روز در هفته مصرف شود. زراعت یولاف: مقدمه به خواست خدا در این مختصر در مورد یولاف زراعی ( sativa ) و یولاف وحشی ( fatua - علف هرز و داروی گیاهی ) سخن گفته خواهد شد . یولاف یا جو دوسر با نام علمی: Avena sativa یولاف مربوط به جنس Avena رده Aveneae و به خانواده نباتیPoaceae تعلق دارد . محصولی بسیارمقاوم وسازگارباآب وهوای سردومرطوب است وبیشترین مصرف آن درجهت تامین علوفه نشخوارکنندگان واسبها میباشد . گیاهی است از خانواده گندمیان که دارای گلهای بسیار ریز و نامشخص است.این گلها در دستجاتی که اصطلاحا سنبله نامیده می شود قرار گرفته اند و هر سنبله توسط دو برگچه کوچک که پوش یا گلوم است پوشیده می شود و دارای زواید دراز نخی شکلی به نام ریشک هستند. یولاف در بیشتر نقاط کشور رویش دارد و دانه های آن خاصیت دارویی فراوانی دارند. دانه های این گیاه دارای اسیدهای چربی مانند اسید پالمتیک، اسید اولئیک و اسید لینولئیک است و به میزان زیادتری هیدراتهای کربن مانند نشاسته را در ترکیبات خود داراست. گیاه سبز یکساله بوده و دارای ساقه های میان خالی و برگ های آن هموار میباشد سیستم گلی آن بنام Panicle یاد میشود ودرشرایط عادی از 3-5 شاخه تولید میکند قطر ساقه ان از1/4-1/8 اینچ تخمین میگردد. ساقه آن دارای Inter nods است که فاصله بین بندها میباشد. ریشه آن تا چندین فوت در زمین فرو میرود ریشه واریته های دیر رس عمیق تر میباشد. سیستم گلی ان دارای خوشه چه ها بوده که هر کدام آن دو یا چندین گل به بارمی اورد. Panicle امکان دارد به صورت مساوی دراطراف محور مرکزی دارای شاخه ها باشد. تعداد دانه ها در یک Panicle از 20-150 دانه میرسد رنگ Glumes دراین نبات زرد کم رنگ و یا سرخ میباشد بعضی انواع آن دارای غلاف بوده و بعضی آن بدون غلاف میباشد دردانه یولاف شیار طویل وجود دارد. گرده افشانی Pollination درنبات خودگشن صورت میگیرد وگرده افشانی دگر گشن Cross pollination درآن خیلی کم صورت میگیرد . یولاف گیاهی علفی یکساله است که به عنوان گیاه علوفه ای مهم کشت می شود. ریشه های آن افشان و ساقه های آن بند بند و توخالی است که هرکدام به یک خوشه منتهی می شود برگ های آن باریک است و قسمت پائینی آنها به صورت غلافی دور ساقه را احاطه می کند. ساختمان ظاهری یولاف در نواحی مختلف نسبت به نوع زمین تغییر میکند مثلا در نواحی پست و شنی از هر بوته چند ساقه باریک منشعب میشود برگها کوتاه ، سخت و مقاوم و غلاف ان را موهایی پوشانده است. ولی در اراضی حاصلخیز و مرتفع بوته ها منحصرا یک ساقه نسبتا قوی دارند. برگهایشان دراز بوده، غلاف انها غالبا بدون موست. دانهٔ یولاف غذاى بسیار سریعالهضم بوده و بدون اینکه در حیوان چاقى ایجاد کند در اعمال جنسى حیوان مؤثر است. یولاف غذاى مناسب براى دامهاى کارى و جوان در حال رشد است. بلغور یولاف سبب افزایش تخمگذارى در طیور تخمى و دانهٔ درسته آن آثار کانى بالیسم و پرخورى را کاهش مىدهد. میزان یولاف در جیرهٔ طیور تخمگذارى ۱۰-۲۰ % در جیره طیور گوشتى در حدود ۱۰% است. انواع و منشأ پیدایش یولاف: به اساس نظریات بعضی ازمحققین امکان دارد که یولاف زراعی یا Avena sativa ازدو نوعه یولاف که بنام یولاف معمولی یاAvena fatua و یولاف وحشی سرخAvena sterilis به وجود آمده باشد البته بعضی نظریات نیز وجود دارد که بعضاً منشأ یولاف مزروعی یولاف وحشی Avena sterilis میدانند. یولاف بر اساس بعضی نوشته های اول توسط اروپایی ها به قصد دانه زرع گردیده و بعداً به دیگر نقاط دنیا انتشار یافته است Vavilove دانشمند شوروی شرق نزدیک را منبع ان می دانند بعضی دانشمندان علایم زرع یولاف را درکنارخلیج ها درسویس یافته اند که ممکن است یولاف در اول به قسم گیاه وحشی دربین جو وجود داشته وبعداً اهلی گردیده است. دوران گلدهی: خرداد – تیر زمان برداشت: خرداد تا شهریور ترکیبات شیمیایی:جو دو سر دارای حدود 7% مواد چرب ، 14% مواد ازته و 60% مواد نشاسته ای می باشد . بعلاوه ارسنیک اسید اگزالیک و ید نیز در آن وجود دارد . موارد استعمال یولاف و مواد حاصله از آن :
سیلو کردن گیاه یولاف دارای ساقه هایی تو خالی بوده که این عامل در هنگام سیلو کردن آن با توجه به نگه داشتن اکسیژن در خود ، سبب بروز مشکلاتی می گردد . در سیلوهای افقی این مهم می تواند سبب ایجاد مشکلاتی برای ذخیره گیاه گردد . اگر سیلوی عمودی یا لوله ای از جنس پلاستیک در دسترس باشد می توان از آن برای ذخیره یولاف استفاده نموده ، چرا که با توجه به بسته بندی و امحاء اکسیژن ، آن می توان به شکل بهتری در مقایسه با ذخیره افقی ، این گیاه را سیلو نمود.
استفاده از علوفه : بعد از گذشت مدت (60 ) الی (70 ) روز بعد از کشت یولاف در شرایط ضروری و قلت علوفه جات اولین درو گرفته می شود. لاکن بعد از گذشت مدت (85 ) الی(110 ) روز مقدار تولید علوفه بیشتر میگردد. علوفه آن اکثراً به قسم تازه استفاده میگردد. یولاف خوراکه خوب تمام حیوانات بوده کاه آ ن نرم وبهتر از کاه گندم و جو میباشد. از لحاظ ارزش مواد غذایی برای حیوانات قابل هضم بوده از پروتین ، روغن ، ویتامین B1 و منرالهای مانند فسفر و آهن غنی میباشد. مختصری در مورد کشت یولاف Avenasativa کشت یولاف دربهار صورت میگیرد وهرقدر زودتر این عمل عملی گردد بهتر است خصوصاً در اقلیمی که تابستان گرم دارد یا خشکی عمومیت داشته باشد. به طور متوسط مقدار تخمین بذردربعضی جاها 80lb پوند دریک هکتار زمین می باشد میتوان یولاف را به شکل پاشکی کشت نمایم در شرایط کم آبی 48 پوند بذر در هکتار است. اگرکشت این نبات به دیگر نباتات بشکل مخلوط یا یکجایی باشد مقدار بذر آن به اندازه یک چهارم دیگر بذرها باید کمتر کشت گردد . یولاف به رنگ های سفید ، زرد ، سرخ و سیاه یافت میگردد . یولاف میتواند زود رس ، متوسط رس و دیررس باشد . آماده ساختن زمین : برای آماده ساختن بستر تخم دو ، سه مرتبه شخم کافی بوده زمین باید به قسمی آماده گردد تا تمامی کلوخ ها خرد و نرم شوند نسبت به کنترل علفهای هرز و آفات و بیماریها اقدامات لازم را انجام داده شود و بهتر است که زمین را ماله نیز بکشند. اوقات مناسب کشت : وقت مناسب بذر یظر به شرایط مختلفه اقلیمی در کشور ما از همدیگر فرق دارد چنانچه در مناطق گرمسیر کشور وقت مناسب بذر در تیرماه از (15 ) شروع و الی ختم ماه مهر ادامه یابد و در مناطق سردسیر که خطر سرمای زمستان موجود باشد معمولاً در اوایل بهار بذرکاری میشود .تاریخ بذر از (15 ) ماه اسفند شروع الی (15 ) ماه فروردین نیز ادامه میآبد. استعمال کود: باید براساس آزمایشات خاک و نمونه برداری و تشخیص کمبود های خاک زمین زراعی اقدام به استفاده از کود کرد. طروق کشت :
در طریقه کشت خطی به خاطر کاشت آسان و سرعت در انجام کار باید از ماشین های بذر کار استفاده کرد و در صورت نبود امکانات میتوان از تجارب تخم پاش دستی استفاده کرد و نیز فاصله در بین دو ردیف (15 ) الی (30 ) سانتی متر گذاشته شود. آبیاری : آبیاری نظر به شرایط مختلفه مناطق ، خاک و مقدار بارنده گی از همدیگر فرق داشته تعداد (3 ) الی (4 ) آبیاری برای بدست آوردن علوفه ضروری بوده اولین آبیاری (3 ) هفته بعد از کشت و باقی در وقت ضرورت به آبیاری در فاصله (12 ) الی(15 ) روز تطبیق گردد. اوقات درو: به تعداد (2 - 3 ) درو علوفه به آسانی بدست میآید در صورت مشکل کمبود علوفه یولاف بعد از کشت مدت (60 ) الی (70 ) روز بعداز کشت اولین درو میدهد. ولی در صورت گذشت مدت (85 الی 110 ) روز مقدار تولید علوفه بیشتر می گردد. تولید علوفه : تولید علوفه یولاف نظر به طول مدت نموی ، درجه حرارت مناسب ، ساختمان و بافت و حاصلخیزی خاک ، مقدار بارنده گی و رطوبت در خاک از همدیگر فرق دارد. بطور اوسط مقدار (12 -16 ) تن علوفه سبز در شرایط مناسب اقلیمی کشور ما بدست آمده است. کیفیت علوفه : از لحاظ کیفیت خوراکه حیوانی یولاف که دارای مقدار بیشتر پروتین خام نباتی و تعداد کم رشته های فایبری باشد معیاریست که از روی آن کیفیت علوفه را میتوان تخمین کرد. تعدادی از آفات و بیماریهای غلات ( یولاف) زنگ تاجی یولاف
Barley Yellow Striate Mosaic ) ( موزائیک خط زردجوو یولاف وگندم
Barley Yellow Stripe نوار زردیجوو یولاف وگندم سیاهک آشکار جو و یولاف Crown & barley loosesmut ازسموم زیر برای ضد عفونی بذر قبل از کشت استفاده میشود : 1. دیفنو ازول(دیویدند) DS3% 2در هزار 2. تبو ازول(راکسیل) DS2% 5/1 درهزار 3. کاربوکسین تیرام FL40% 5/2 درهزار 4. دی نی ازول(سومی ایت) WP 2% 2در هزار : سیستیمیک دو منظوره بیماری ناشی از نماتد کیست غلات : مینوز برگ غلات Cerealleaf miner
1 -تناوب زراعی 2-شخم تابستانه بعد از برداشت محصول. 3- آتش زدن کاه و کلش مزارع (تقریباً هر 4 سال یکبار کافی است). 4-چرای سبز مزارع آلوده
استفاده از یولاف در مزارع گندم و جو، از بروز بیماری «پاخوره» در این گیاهان جلوگیری میکند کمبود منگنز در غلات: تعیین عناصر کممصرف معمولاً خیلی مشکلتر از عناصر اصلی ازت، فسفر و پتاسیم است. عناصر کممصرف زیادی وجود دارند که کمبود آنها در خاک ممکن است سبب کاهش شدید محصول شود. منگنز، روی و مس از جمله عناصر کممصرف هستند که معمولاً کمبود آنها در غلات مساهده میشود. کمبود منگنز در محصولاتی مثل یولاف و نخود سبز براحتی مشخص میشود. علائم کمبود در مرحله گیاهچهای بیشتر ظاهر میشود. بویژه در شرایط آب و هوایی سرد، ابتدا لکههای نامنظم برنگ سبز روشن تا خاکستری، در سطح برگها ظاهر میشود و بتدریج لکهها بزرگ شده، در هم ادغام میشوند و رنگ زرد مایل به سفید تا قهوهای روشن پیدا میکنند. در صورت شدت کمبود برگها حالت پیچ خورده به خود گرفته و بدشکل میشوند و در نهایت از بین میروند. پاشیدن سولفات منگنز بر اندامهای هوایی گیاهی باعث بهبود سریع گیاه خواهد شد. کمبود مس در غلات: کمبود مس در بعضی نواحی استرالیا، اروپا، آسیا و شرق آفریقا معمول است. نوک برگها در گیاهانی که کمبود دارند، پیچیده شده، رنگ سبز کمرنگ پیدا میکنند، رشد گیاه متوقف شده و خوشههای آنها ضعیف و سفید رنگ میشود. آغشته نمودن بذر با ترکیبات مس به منظور جلوگیری از کمبود، در گیاه کاملاً مؤثر است. کمبود فسفر در غلات: جزو عناصر مهم غذایی است. که به علت مصرف زیاد گیاه کمبود آن در خاک مشاهده میشود.کمبود فسفر باعث کمی رشد ریشهها، تغییر رنگ برگها، از سبز به قهوهای مایل به ارغوانی یا قرمز، و شروع خشکیدگی از نوک برگها میشود. کمبود فسفر باعث کاهش شدید رشد سیستم ریشه میشود. کمبود روی در غلات: کمبود روی اغلب در خاکهای قلیایی اتفاق میافتد؛ اما به آنها محدود نمیشود. مصرف بیرویه کودهای فسفره سبب تشدید علائم ناشی از کمبود روی میشود. گیاهانی که کمبود روی دارند، رشدشان متوقف شده، زرد میشوند. نوارهای سفید مشخصی در رگبرگهای میانی برگهای تازه ظاهر میشود. در بعضی از گیاهان روی برگها لکههایی برنگ قرمز متمایل به قهوهای ایجاد میشود. پاشیدن سولفات روی، روی شاخ و برگها یا خیساندن بذرها در سولفات روی، باعث کاهش کمبود میشود.
تهیه و تنظیم: شکور هنردوست کارشناسی ارشد زراعت
منابع: 1- حجازی ا. 1379. آللوپاتی (خود مسمومی و دگر مسمومی). انتشارات دانشگاه تهران، صفحه 181. 5-www.google.come موضوعات مرتبط: علمی، ترویجی، زراعت برچسبها: چاودار, زراعت چاودار [ سه شنبه بیست و هشتم آذر ۱۳۹۶ ] [ 8:13 ] [ Admin ]
| ![]() |